Minggu, 20 Desember 2015

Suluk Wujil Karya Sunan Bonang


Suluk yaiku hasil karya sastra nalika jaman Demak kang ditulis nggunakake Basa Jawa enggal. Isine ngenani ajaran Islam saking para wali ing tataran hakikat lan ma’rifat. Ingkang kathah inggih menika kaisi ajaran mistik lan tasawuf. Suluk biyasane katulis nganggo arab pegong utawa huruf arab minangka Basa Jawa lan arab penggil utawa huruf arab minangka Basa Melayu.
Suluk Wujil nalika jaman peralihan Hindhu-Islam. Suluk menika nyritakake kehidupan budaya, intelektual lan agama ana ing Jawa Timur.


1
Dan warnanen sira ta Pun Wujil

Matur sira ing sang Adinira

Ratu Wahdat

Ratu Wahdat Panenggrane

Samungkem ameng Lebu?

Talapakan sang Mahamuni

Sang Adhekeh in Benang,

mangke atur Bendu

Sawetnya nedo jinarwan

Saprapating kahing agama kang sinelit

Teka ing rahsya purba

Inilah ceritera si Wujil

Berkata pada guru yang diabdinya

Ratu Wahdat
Ratu Wahdat nama gurunya
Bersujud ia ditelapak kaki Syekh Agung
Yang tinggal di desa Bonang
Ia minta maaf
Ingin tahu hakikat
Dan seluk beluk ajaran agama

Sampai rahasia terdalam 


2
Sadasa warsa sira pun Wujil

Angastupada sang Adinira

Tan antuk warandikane

Ri kawijilanipun

Sira wujil ing Maospait

Ameng amenganira

Nateng Majalanggu

Telas sandining aksara

Pun Wujil matur marang Sang Adi Gusti

Anuhun pangatpada


Sepuluh tahun lamanya Sudah

Wujil Berguru kepada Sang Wali

Namun belum mendapat ajaran utama
Ia berasal dari Majapahit
Bekerja sebagai abdi raja
Sastra Arab telah ia pelajari
Ia menyembah di depan gurunya
Kemudian berkata
Seraya menghormat
Minta maaf
 

3
Pun Wujil byakteng kang anuhun Sih

Ing talapakan sang Jati Wenang

Pejah gesang katur mangke

Sampun manuh pamuruh

Sastra Arab paduka warti

Wekasane angladrang

Anggeng among kayun

Sabran dina raraketan

Malah bosen kawula kang aludrugi

Ginawe alan-alan

“Dengan tulus saya mohon

Di telapak kaki tuan Guru

Mati hidup hamba serahkan
Sastra Arab telah tuan ajarkan
Dan saya telah menguasainya
Namun tetap saja saya bingung
Mengembara kesana-kemari
Tak berketentuan.
Dulu hamba berlakon sebagai pelawak
Bosan sudah saya
Menjadi bahan tertawaan orang
 



4
Ya pangeran ing sang Adigusti

Jarwaning aksara tunggal

Pengiwa lan panengene

Nora na bedanipun

Dening maksih atata gendhing

Maksih ucap-ucapan

Karone puniku

Datan polih anggeng mendra-mendra

Atilar tresna saka ring Majapait

Nora antuk usada


Ya Syekh al-Mukaram!

Uraian kesatuan huruf

Dulu dan sekarang
Yang saya pelajari tidak berbeda
Tidak beranjak dari tatanan lahir
Tetap saja tentang bentuk luarnya
Saya meninggalkan Majapahit
Meninggalkan semua yang dicintai
Namun tak menemukan sesuatu apa
Sebagai penawar
 



5
Ya marma lunganging kis ing wengi

Angulati sarasyaning tunggal

Sampurnaning lampah kabeh

Sing pandhita sundhuning

Angulati sarining urip

Wekasing jati wenang

Wekasing lor kidul

Suruping radya wulan

Reming netra lalawa suruping pati

Wekasing ana ora


Diam-diam saya pergi malam-malam

Mencari rahasia Yang Satu dan jalan sempurna

Semua pendeta dan ulama hamba temui
Agar terjumpa hakikat hidup
Akhir kuasa sejati
Ujung utara selatan
Tempat matahari dan bulan terbenam
Akhir mata tertutup dan hakikat maut
Akhir ada dan tiada
 




Tidak ada komentar:

Posting Komentar