Suluk yaiku hasil
karya sastra nalika jaman Demak kang ditulis nggunakake Basa Jawa enggal. Isine
ngenani ajaran Islam saking para wali ing tataran hakikat lan ma’rifat. Ingkang
kathah inggih menika kaisi ajaran mistik lan tasawuf. Suluk biyasane katulis nganggo
arab pegong utawa huruf arab minangka Basa Jawa lan arab penggil utawa huruf
arab minangka Basa Melayu.
Suluk Wujil nalika
jaman peralihan Hindhu-Islam. Suluk menika nyritakake kehidupan budaya,
intelektual lan agama ana ing Jawa Timur.
1
Dan warnanen sira ta Pun Wujil
Matur sira ing sang Adinira
Ratu Wahdat
Ratu Wahdat Panenggrane
Samungkem ameng Lebu?
Talapakan sang Mahamuni
Sang Adhekeh in Benang,
mangke atur Bendu
Sawetnya nedo jinarwan
Saprapating kahing agama kang sinelit
Teka ing rahsya purba
Inilah
ceritera si Wujil
Berkata
pada guru yang diabdinya
Ratu
Wahdat
Ratu
Wahdat nama gurunya
Bersujud
ia ditelapak kaki Syekh Agung
Yang
tinggal di desa Bonang
Ia
minta maaf
Ingin
tahu hakikat
Dan
seluk beluk ajaran agama
Sampai rahasia terdalam
2
Sadasa warsa sira pun Wujil
Angastupada sang Adinira
Tan antuk warandikane
Ri kawijilanipun
Sira wujil ing Maospait
Ameng amenganira
Nateng Majalanggu
Telas sandining aksara
Pun Wujil matur marang Sang Adi Gusti
Anuhun pangatpada
Sepuluh
tahun lamanya Sudah
Wujil
Berguru kepada Sang Wali
Namun
belum mendapat ajaran utama
Ia
berasal dari Majapahit
Bekerja
sebagai abdi raja
Sastra
Arab telah ia pelajari
Ia
menyembah di depan gurunya
Kemudian
berkata
Seraya
menghormat
Minta
maaf
3
Pun Wujil byakteng kang anuhun Sih
Ing talapakan sang Jati Wenang
Pejah gesang katur mangke
Sampun manuh pamuruh
Sastra Arab paduka warti
Wekasane angladrang
Anggeng among kayun
Sabran dina raraketan
Malah bosen kawula kang aludrugi
Ginawe alan-alan
“Dengan
tulus saya mohon
Di
telapak kaki tuan Guru
Mati
hidup hamba serahkan
Sastra
Arab telah tuan ajarkan
Dan
saya telah menguasainya
Namun
tetap saja saya bingung
Mengembara
kesana-kemari
Tak
berketentuan.
Dulu
hamba berlakon sebagai pelawak
Bosan
sudah saya
Menjadi
bahan tertawaan orang
4
Ya pangeran ing sang Adigusti
Jarwaning aksara tunggal
Pengiwa lan panengene
Nora na bedanipun
Dening maksih atata gendhing
Maksih ucap-ucapan
Karone puniku
Datan polih anggeng mendra-mendra
Atilar tresna saka ring Majapait
Nora antuk usada
Ya
Syekh al-Mukaram!
Uraian
kesatuan huruf
Dulu
dan sekarang
Yang
saya pelajari tidak berbeda
Tidak
beranjak dari tatanan lahir
Tetap
saja tentang bentuk luarnya
Saya
meninggalkan Majapahit
Meninggalkan
semua yang dicintai
Namun
tak menemukan sesuatu apa
Sebagai
penawar
5
Ya marma lunganging kis ing wengi
Angulati sarasyaning tunggal
Sampurnaning lampah kabeh
Sing pandhita sundhuning
Angulati sarining urip
Wekasing jati wenang
Wekasing lor kidul
Suruping radya wulan
Reming netra lalawa suruping pati
Wekasing ana ora
Diam-diam
saya pergi malam-malam
Mencari
rahasia Yang Satu dan jalan sempurna
Semua
pendeta dan ulama hamba temui
Agar
terjumpa hakikat hidup
Akhir
kuasa sejati
Ujung
utara selatan
Tempat
matahari dan bulan terbenam
Akhir
mata tertutup dan hakikat maut
Akhir
ada dan tiada
Tidak ada komentar:
Posting Komentar